De Shelfcloud, ook wel plankwolk
Een shelf cloud, ook wel plankwolk genoemd, is een indrukwekkend en vaak onheilspellend wolkenfenomeen dat vooraf kan gaan aan zware onweersbuien. Samen met de rolwolk wordt deze wolkensoort in de meteorologie geclassificeerd als een type arcusboogwolk. Hoewel de shelf cloud vaak als angstaanjagend wordt ervaren, is het vooral een visueel signaal van extreme weersomstandigheden.
Ontstaan van de Shelf Cloud
De shelf cloud ontstaat door interactie tussen koude en warme luchtstromen:
- Koude lucht die met de onweersbui meekomt, beweegt vanaf een bepaalde hoogte richting het aardoppervlak.
- Deze koude luchtmassa botst met warmere, vochtige lucht bij de grond.
- De koude lucht duwt de warme lucht omhoog, wat leidt tot condensatie van het vocht in de lucht.
- Dit proces creëert een vlakke, horizontale wolkenformatie, soms met een gerafelde onderkant en roterende of kolkende structuren.
De shelf cloud ontstaat meestal bij snel bewegende en krachtige onweersbuien. De warme lucht stijgt snel aan de voorkant van het wolkencomplex, terwijl koude luchtmassa’s in de hogere lagen van de onweerswolk neerstorten.
Kenmerken
Windstoten: Bij een shelfcloud treden vaak plotselinge, krachtige windstoten op van snelheden tussen de 100 en 150 km/u.
Windhozen: Hoewel het een voorkeurslocatie is voor windhozen, blijft het meestal bij een tuba (begin van hoosvorming in de lucht).
Visueel effect: Shelf clouds lijken vaak dreigend door hun donkere, laaghangende structuur en de kolkende bewegingen aan de onderkant.
Verschil met een rolwolk
Een rolwolk lijkt qua vorm op een shelfcloud, maar er is een belangrijk verschil:
Een rolwolk staat los van de basis van de onweersbui of andere wolken en is daardoor veel zeldzamer.
Een shelfcloud is daarentegen altijd verbonden aan de basis van het onweerscomplex.
Conclusie
Een shelf cloud is niet alleen een fascinerend natuurverschijnsel, maar ook een voorbode van extreem weer. De combinatie van krachtige windstoten, snelle luchtdrukveranderingen en indrukwekkende wolkenformaties maken deze wolk tot een spectaculair en soms angstaanjagend onderdeel van onweersbuien.