Tornado’s (wervelwinden)

• Zichtbaarheid: Een tornado wordt zichtbaar door gecondenseerde waterdamp in de wervel of door stof, puin en ander materiaal dat vanaf de grond wordt opgetild.
• Snelheid en kracht: Windsnelheden kunnen oplopen tot honderden kilometers per uur, waardoor tornado’s een enorm verwoestend potentieel hebben.
• Afmetingen: Tornado’s kunnen een diameter hebben van enkele tientallen meters tot wel enkele kilometers.

Hoe ontstaat een Tornado?

Een tornado ontstaat in een omgeving met sterke instabiliteit en opwaartse luchtstromen, meestal binnen een krachtige onweersbui. De belangrijkste stappen in het proces zijn:

1. Opwaartse luchtstroom:

   • Warme, vochtige lucht bij het aardoppervlak stijgt op en condenseert in de buienwolk.
   • Bij condensatie komt warmte vrij, die de opwaartse luchtstroom verder versterkt.

2. Rotatie en Mesocycloon:

   • De sterke verticale luchtstroming kan gaan roteren, vooral in een supercel (een georganiseerde, roterende onweersbui).
   • De rotatie in een supercel wordt een mesocycloon genoemd, een roterende opwaartse luchtkolom die de voorloper kan zijn van een tornado.

3. Horizontale rotatie kantelt verticaal:

   • Windsnelheid die verandert met de hoogte (windschering) zorgt voor een initiële horizontale rotatie.
   • De opwaartse luchtstroom kantelt deze rotatie, waardoor een verticale draaikolk ontstaat.

4. Vorming van de tornado:

   • De rotatie intensiveert en concentreert zich in een nauwe kolom. Wanneer de windsnelheden hoog genoeg zijn en de druk in het centrum van de draaikolk sterk daalt, ontstaat de tornado.

Tornado’s en Windhozen

• Tornado’s die ontstaan uit supercellen zijn doorgaans de krachtigste en meest destructieve, met winden tot boven de 300 km/u.
• Niet-supercellulaire tornado’s, ook wel windhozen, zijn minder krachtig en ontstaan zonder dat de volledige bui roteert.

Weercondities die Tornado’s Bevorderen

Voor het ontstaan van tornado’s zijn de volgende factoren cruciaal:

1. Sterke temperatuurdaling met de hoogte: Warme, vochtige lucht bij de grond stijgt op, terwijl koude lucht bovenin aanwezig is.
2. Hoge luchtvochtigheid: De stijgende lucht bevat veel waterdamp die condenseert, waardoor warmte vrijkomt.
3. Windschering: Een sterke verandering in windsnelheid en/of windrichting met de hoogte draagt bij aan de rotatie van de lucht.